Nga Blerim Rreca
Drejtoi hapat kah kafeneja që ndodhej përballë, mbuluar me një xhungël gjelbërimi, dhe ishte hera e parë që po shkelte në të. U ul në një qosh, pasi shkeli si në shkallë në këmbën e karrigeje paksa të lartë, në këtë ndajshtesë kafeneje, rrethuar me xhama, por çati gjysmëzbuluar për shkak të kohës së mirë. Kësaj pasditeje vazhdonte t’i rrinte dielli mbi kokë, e lëbyrte lehtas. Ca lule të mëdha fletëgjelbërta, ca në formë shqiponje, palme e ca me fletë si të misrave në ara, e bënin këtë mjedis mjaft të këndshëm, ndërsa përreth kamarierët u përgjigjeshin klientëve që zinin vend, edhe atyre që lëshonin vend, duke paguar para se të dilnin. Të tjerët që ishin rehatuar, bisedonin, qeshnin, shijonin rrezet e ndritshme që pasi ishin përplasur me xhamat e tejdukshëm, shtonin ngrohtësinë përbrenda. Mbi kokë të tij vareshin dy perde anësore ngjyrëhirta, që përdoreshin si dekorim. Porositi ekspreson shtatëdhjetëshe si zakonisht, ky i dukej njëfarë mesi i artë mes të shkurtës dhe të gjatës. Iu kujtua pyetja e mëhershme, në një ndejë tjetër diku, e dikujt që s’pinte fare kafetë, se çfarë kuptimi ka numri që përdoret si mbiemër për emrin e ekspresos. Filxhan i mbushur me shtatëdhjetë milimetra kafe, ndonëse nuk barte me vete ndonjë vizore për ta matur, e t’u ngjante ca meraklive të mëhershëm që kujdeseshin për veten duke bartur me vete krehërë e pasqyra.
Ndërkohë tymi i duhanit shkonte përpjetë dilte jashtë, por edhe vërtitej rrotull duke zënë vend sa andej e sa këndej e edhe rrobave të trupit. E la tymin të shkonte kah të donte, dhe një nga debatet që s’përfundojnë e s’mbarojnë për (mos)pirjen e duhanit nëpër ambiente të mbyllura. E kujtoi një pamje të pak ditëve më parë, kur në një kafe-restaurant që pos emrit e mbante dhe mbiemrin “Bio”, mbrenda tij dy vetë që rrinin e bisedonin, pos tjerash edhe tymosnin pareshtur pranë shenjës për ndalimin e pirjes së cigares, me numrin telefonik për të lajmëruar për problemin, aty ku e kur nuk respektoheshin rregullat e shkilej e thyhej ligji. Pastaj, kjo ishte punë e inspektorëve. Bile, të paktën të mos miratoheshin ligje që shkileshin me këmbë e duar.
Iu kujtua dhe një dromcë humoristike, kur burri e pyeti gruan se a i dëmton duhani perdet, kur mori përgjigjen se shumë, me shpresë se burri do ta linte, ose sëpaku s’do të tymoste brenda në dhomë, mori urdhërin t’i hiqte perdet!
Qeshi, i shikoi edhe një herë perdet zbukuruese mbi kokën e tij. Iu dukën edhe perde dhome të shtëpisë, e edhe perde teatri, kur hapet skena për të parë shfaqjen e aktorët. Pas tyre që kishte mbi kokë, dukej një pamje e gjelbër e bimësisë së gjallë. Një skenografi mbresëlënëse. E pastaj pas këtyre perdeve fillonte trotuari, rruga e dukeshin varg e vijë veturat, kalimtarët, shtyllat e telat përçues, gropat e hapura për mbjellje panjash, shumëkatëshet. Zgjati kryet si knus, a si gjirafë dhe në njërën prej dhomave pa që ishte e mbuluar me në çarçaf të bardhë me ca njolla të kaltra. Kushedi, mbase dhomë qiraxhinjsh, dhomë e dikujt që sa është zhvendosur nga ndonjë vendbanim tjetër, dhomë që bëhet gati për gëlqerosje, dhomë e cila pret perdet e veta. Sidoqoftë, u hodh në ca valë filozofike, po, pra për perdet. U përhumb. Meditoi. Çka fshihet pas perdeve, i erdh pyetja, si të zbriste nga qielli. Pastaj e përziu e bëri lëmsh, punën e tyre, e dërgoi mendjen në një dyqan të tyre, që sapo po furnizohej me to, e ato i bartnin punëtorët nga kamionët, i fusnin brenda, për t’i përzgjedhur e për t’i vënë në vitrinë, për të tërhequr vëmendjen e kalimtarëve. Kushedi, do të mund të ndaheshin në perde familjare, në perde institucionale, në perde të mjeteve të udhëtimit në perde personale, perde partiake, perde të (pa)varura prej garnishës etj, etj. Dhe derisa këto që vërtiste nëpër mend, iu dukën pak me lidhje e shumë palidhje, si diçka sa për të thënë diç, ose e thënë bukur pa thënë asgjë, dikush si sufler ia nisi një bisede rreth një përgjimi telefonik me karakter politik a ekonomik a katastrofik, që nisi të qarkullonte. Hë, ja pra, sa na doli tash edhe shprehja, pas perdeve të përgjimit, pëshpëriti.
Ndërkohë iu kujtua një poezi e parë diku në një faqe gazete, të cilën e kishte përshkruar në fletore. Aty bëhej fjalë për rolin e parë të dikujt, i cili nuk e luante ashtu siç ia kërkonin, dhe qante me ngashërim pas perdeve.
Piu kafenë. Hodhi sytë lart. Pjesa e çatisë që rrinte e hapur ishte mbuluar me një rrjetë telhollë e të shpeshtë, ku zor se mund të kalojë ndonjë insekt, se për miza as që mund të bëhet fjalë. Pra, një rrjetë mizore. Në këtë rrjetë “peshkuese”, mes perdeve e ndërtrsave kishin ngelur gjethe, e trosha gjethesh, krahë insektesh, këmbë merimangash, në mesin e tyre dhe një lodër fëmijësh, një gjuajtëse plastike, pra një prraçkë paksa më moderne se ato klasiket, që kishte rënë nga ndonjëri prej kateve. Dukej sikur këto grimca udhëtonin në një lumë të pastër qiellor. Nga aty ku ishte kësaj pamjeje ia bëri një shkrepje. U çua. Kishte lënë pas perdet që nuk e lënin të shihte rrugën… (Nga Prointegra.ch.)