Më flet fjala e pathënë. Më flet ajo që nuk guxova ta shkruaj. Më flet një varg i humbur në një fletore që nuk ekziston më. Arti, miku im, nuk është qëllim. Është plagë e zbukuruar, që sa herë e prek, të kujton se je ende gjallë.
Nga Ali Topalli
Në një pasdite të ftohtë por të ndritshme, kafenetë e Prishtinës gumëzhinin nga zërat e zakonshëm që shpesh humbasin në zhurmën e qytetit. Por sot, në një cep të qetë të një kafeneje modeste në afërsi të Fakultetit të Arteve, isha ulur përballë një njeriu që fjalën e shkruar e ka bërë të pavdekshëm dhe fjalën e thënë – të patjetërsueshëm.
Topalli–Unë: Emin, si është të jesh një burrë që jeton në mes të dramës dhe jetës? Si është të ecësh në telin e hollë mes fjalës artistike dhe realitetit që s’fal?
Emini – (duke buzëqeshur me atë qetësinë e tij të njohur): Është si të mbjellësh pemë me kokrra kripe – e di që nuk do të japin fryt, por shpresa që një ditë kripa do të bëhet sheqer, më mban gjallë. Dramaturgjia s’është vetëm zanat, është mënyrë për të fshehur dhe zbuluar shpirtin në të njëjtën kohë.
Topalli–Unë: Të gjithë të njohin si profesor, si autor, si producent.
Por kush është Emini kur fiket drita e sallës dhe mbeten vetëm fjalët në letër?
Emini: Ai që mbetet është njeriu që ka humbur shumë betejat me veten. Ai që i ka vjedhur vargje asaj që nuk i përket askujt – Muzës, kohës, kujtesës. Unë nuk shkruaj që të më duan. Shkruaj që të mos harrohem nga vetja.
Topalli–Unë: Dhe megjithatë nuk ke qenë kurrë vetëm një shkrimtar i mbyllur në kështjellë letre. Je edhe producent, zë i teatrit, e së fundmi “Krijues i Vitit” në Fushë Kosovë. Si e ndan këtë lavdi me përulësinë tënde kaq të thellë?
Emini: Lavdia është si tymi në një skenë teatri – duket shumë, por tretet menjëherë pas aktit. Ajo çfarë mbetet është heshtja pas duartrokitjes. Dhe aty, pikërisht aty, fillon përgjegjësia. Të mos bëhesh statujë, por urë. Urë për studentët e mi, për lexuesit e mi, për të tjerët që e ndiejnë jetën si dramë që meriton të kuptohet.
Topalli–Unë: A ndihesh ndonjëherë i pakuptuar?
Emini: Po, por është një pakuptueshmëri e shenjtë. Nëse të kuptojnë të gjithë, ndoshta nuk po thua asgjë që ia vlen. Letërsia ime, dramat e mia, janë si stinët e Moirës – herë të buta, herë të ashpra, por gjithmonë të vërteta për dikë.
Topalli–Unë: Dhe kur gjithçka hesht, çfarë të flet?
Emini: Më flet fjala e pathënë. Më flet ajo që nuk guxova ta shkruaj. Më flet një varg i humbur në një fletore që nuk ekziston më. Arti, miku im, nuk është qëllim. Është plagë e zbukuruar, që sa herë e prek, të kujton se je ende gjallë.
Në atë çast, dielli përtej xhamave nisi të perëndojë ngadalë. Emini ngriti filxhanin e kafesë, e vështroi për një çast dhe tha:
Emini: Nganjëherë mjafton një fjalë, por vetëm kur ajo fjalë është e bukët.
Topalli–Unë (duke buzëqeshur): Siç i thua vetë: “Fjalë të bukëta”…
Ai qeshi lehtë, me atë qeshjen që bart pesha të mendimit, jo të momentit. Dhe për një çast, ndjeva se isha ulur përballë jo vetëm një miku, por një arkitekt të heshtjeve të thella, një krijues që, me penë në dorë, e rindërton shpirtin e një kombi fjalë pas fjale.
Për: Emin Eminin, që dramën e jetës e bën art të kujtesës kolektive.